Dịch trường có lẽ là một khái niệm còn mới đối với nhiều người. Vậy dịch trường là gì, lịch sử, vai trò của nó ra sao? Dịch trường có ảnh hưởng thế nào đối với xã hội? Hãy cùng Thư Hiên Dịch Trường tìm hiểu rõ hơn về khái niệm này.
Hiểu về dịch thuật trước khi hiểu về dịch trường
Khái niệm dịch thuật, lịch sử, vai trò và ứng dụng hiện nay
Dịch thuật, chuyển ngữ hay phiên dịch là một hoạt động luận giải ý nghĩa của một đoạn văn từ một ngôn ngữ nào đó (văn nguồn) sang một ngôn ngữ khác, tạo thành một đoạn văn mới với ý nghĩa tương đương (bản dịch) Hay có thể hiểu một cách đơn giản, dịch thuật là đem thông tin diễn đạt bằng ngôn ngữ này diễn đạt lại bằng ngôn ngữ khác.
Trong khi phiên dịch – dịch miệng – đã tạo thuận lợi cho giao tiếp bằng miệng hoặc ngôn ngữ ký hiệu giữa những người sử dụng các ngôn ngữ khác nhau, ra đời trước khi có chữ viết, thì biên dịch chỉ bắt đầu sau khi nền văn học ghi bằng chữ viết đã phát triển.
Bản dịch lâu đời nhất được tìm thấy là cuốn Sử thi Gilgamesh của người Sumer sang các ngôn ngữ Tây Nam tồn tại từ những thiên niên kỷ hai TCN.
Do nhu cầu dịch thuật của các tài liệu kinh doanh dẫn đến Cách mạng Công Nghiệp bắt đầu vào giữa thế kỷ 18, một số chuyên ngành dịch thuật đã được chuẩn hóa, với các trường chuyên môn và các hiệp hội chuyên nghiệp.
Dịch trường là gì
1. Lịch sử (sự xuất hiện của thuật ngữ) dịch trường
Thuật ngữ “Dịch trường“, xuất phát vốn là cơ sở dịch thuật của ngài Huyền Trang thiết lập sau khi từ Ấn Độ trở về Trung Quốc hồi thế kỷ VII, đóng góp rất lớn cho việc chuyển ngữ kinh điển, cập nhật tri thức cho người Trung Quốc.
Vậy dịch trường có thể hiểu là một không gian dịch thuật, là chốn lui tới của những người làm việc cùng sách vở.
2. Vai trò của dịch trường
Với xu thế hội nhập quốc tế hiện nay thì dịch vụ dịch thuật đối với việc kinh doanh và trao đổi văn hóa là vô cùng thiết yếu. Mặt khác, dịch thuật giúp phổ biến kiến thức cho đông đảo học giới, công chúng trong nước trong khi nước ta vẫn còn đang đi chậm hơn so với thế giới. Dịch giả Bùi Văn Nam Sơn đã từng chia sẻ: “Cái này ở nước Nhật, Hàn đã làm rất tốt, sinh viên của họ có đầy đủ các bản dịch của những tác phẩm kinh điển quan trọng để học tập, tham khảo, nghiên cứu. Trong khi sinh viên Việt Nam đến nay vẫn thiệt thòi vì sách cần đọc vẫn chưa được dịch”.
Với nhu cầu ngày một tăng của ngành dịch thuật, vốn cần nhiều tài liệu tham khảo, đối chiếu. Dịch trường ra đời với vai trò hỗ trợ nghiên cứu, cung cấp đầy đủ không gian và tài liệu cần thiết để đáp ứng cho công việc chuyển ngữ.
3. Tại sao Thư Hiên có hoạt động dịch trường?
Trên thực tế, dù cho dịch vụ dịch thuật đang ngày càng phát triển thế nhưng tại Việt Nam lẫn trên thế giới vẫn chưa thực sự có những dịch trường đúng nghĩa để phục vụ cho các hoạt động dịch thuật. Đặc biệt tại Việt Nam, chúng ta vẫn còn rất nhiều những công trình tư tưởng vĩ đại trên thế giới bị bỏ ngỏ, chưa được chuyển ngữ. Lấy đó làm sứ mệnh, chúng tôi tạo ra Thư Hiên Dịch Trường và dịch các tác phẩm kinh điển trên thế giới với mục tiêu góp phần chuyển giao tri thức nhân loại đến với các độc giả Việt Nam.
Một số cuốn sách được dịch và phát hành bởi Thư Hiên Dịch Trường
1. Ý hệ/ Ideology – David Hawkes
Một cuốn sách ngắn gọn nhưng trình bày vô cùng chặt chẽ về những cách hiểu khác nhau của các nhà triết học trong khái niệm của “ý thức hệ” xuyên suốt lịch sử. Cuốn sách này cung cấp một cái nhìn tổng quát về niềm tin và lý thuyết của một số triết gia quan trọng, và những chương đầu tiên của cuốn sách rất hữu ích cho bất kỳ ai muốn biết thêm về một số cuộc tranh luận lớn trong triết học.
Link tham khảo : Ý hệ – David Hawkes
2. Các cơ sở của số học
Các cơ sở của số học được coi là tác phẩm triết học kinh điển của Gottlob Frege. Cuốn sách đại diện cho cuộc thảo luận triết học đầu tiên về khái niệm số trong nền văn minh phương Tây. Nó ảnh hưởng sâu sắc đến những phát triển trong triết học toán học và bản thể học nói chung.
Lập trường triết học của Frege nằm trong ba nguyên lý:
- Luôn luôn tách bạch một cách phân minh giữa cái tâm lí và cái logic, cái chủ quan và cái khách quan;
- Không bao giờ hỏi nghĩa (Bedeutung) của một từ trong cô lập, mà chỉ trong ngữ cảnh của một mệnh đề;
- Không bao giờ đánh mất sự phân biệt giữa khái niệm và đối tượng.
Link tham khảo: CÁC CƠ SỞ CỦA SỐ HỌC
Những cuốn sách hay về dịch thuật
1. Dịch thuật và tự do
Đây là một cuốn sách không thể thiếu đối với những bạn trẻ muốn bước chân vào vào địa hạt của dịch thuật: nó được coi như là kim chỉ nam cho những ai có mong muốn tìm hiểu về nghề dịch. Cuốn sách gồm đầy đủ các lý thuyết bao quát và cả sự khác nhau giữa các lĩnh vực dịch thuật như dịch phim, văn học, báo chí, luật,… Về phương diện thực hành, cuốn sách dường như sẽ giúp bạn trở thành một người bạn tri âm với những dịch giả nhiều kinh nghiệm. Đây là cuốn sách nền tảng cơ bản cho những bạn đang tìm sâu và nghiên cứu về dịch thuật.
2. Những con ngựa thồ
“Những con ngựa thồ” hay “những con ngựa thồ văn hóa”- là tên gọi mà nhà thi hào dân tộc người Nga A.X. Puskin (1977-1837) đã dùng để chỉ những người làm dịch thuật văn chương. Trong cuốn sách 400 trang này, dịch giả- tác giả Thúy Toàn đã phác thảo chân dung của 50 dịch giả mà ông “quen biết, có dịp được giao tiếp gần gũi trong công việc, có nhiều ấn tượng ghi giữ trong tâm khảm”. Với nhiều kinh nghiệm trong cái nghiệp “thồ văn chương”, ông “đã rắp tâm tìm hiểu kỹ càng, trau dồi, học hỏi kinh nghiệm từ các bậc tiền nhân, cũng như những tấm gương sáng từ những người bạn nghề”, “ghi chép lại những cái hay, có ý nghĩa, âu cũng là hy vọng có chút gì để lại cho đời”.
3. Translation: A Multidisciplinary Approach – Juliane House
Cuốn sách này sẽ giúp bạn có thể tiếp cận với các hoạt động dịch thuật đa ngôn ngữ và văn hóa, với nhiều góc nhìn mới mẻ và khác nhau về ngành dịch thuật cùng các chuyên gia trên toàn cầu thảo luận về hoạt động trong ngành. Tác giả cũng đề cập đến nhiều vấn đề quan trọng trong ngành dịch thuật bao gồm dịch thuật văn học, vai trò của phương tiện truyền thông, kho ngữ liệu, đạo đức, v.v,
Trên đây là một vài cuốn sách về dịch thuật hay Thư Hiên Dịch Trường mong muốn giới thiệu đến bạn đọc. Hy vọng rằng bạn sẽ chọn được cho mình những cuốn sách phù hợp để hỗ trợ tốt nhất công việc dịch thuật của mình.
Về chúng tôi
Thư Hiên Dịch Trường còn là một thư viện sở hữu hơn 5,000 tựa sách tiếng Việt, 3,600 tựa sách tiếng Anh và hơn 1,000 tựa sách ngôn ngữ khác, đa dạng thể loại từ triết học, văn học, tôn giáo cho đến ngôn ngữ…Ngoài ra tại Thư Hiên Dịch Trường, chúng tôi còn cho tổ chức rất nhiều những sự kiện văn hóa và các buổi nói chuyện theo chủ đề được tổ chức miễn phí. Đó chính là dịp và là nơi để cộng đồng được giao lưu, kết nối và học hỏi thêm kiến thức về triết học, tâm lý và dịch thuật…
Chúng tôi rất vui được đón tiếp quý bạn!
Thông tin liên hệ
Địa chỉ: Tháp S6, The Sun Avenue, 28 Mai Chí Thọ, Phường An Phú, Thành phố Thủ Đức,
Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline: 0938336918
Email: thuhiendichtruong@gmail.com
Website: https://thuhiendichtruong.com/
Youtube: Thư Hiên Dịch Trường
Facebook: https://www.facebook.com/thuhiendichtruongvn
